κατεβάστε το pdf εδώ
Το να γράφουμε αυτό το εισαγωγικό σημείωμα αποτελεί για μας μεγάλη χαρά, καθώς σηματοδοτεί την ολοκλήρωση της αρχής μιας προσπάθειας. Μιας προσπάθειας συλλογικής που μόλις τώρα δίνει τον πρώτο της καρπό, το ανά χείρας τεύχος. Το κ ο μ π ρ ε σ έ ρ χαιρετίζει, λοιπόν τους αναγνώστες του, θέτοντας απευθείας το γνωστό υπαρξιακό ερώτημα που θέτει κάθε νέα έκδοση στον εαυτό της: και γιατί χρειάζεται ένα περιοδικό που να ασχολείται με την πόλη, και μάλιστα από μια κριτική σκοπιά;
Πολλοί μάλιστα ίσως θέσουν το ερώτημα αυτό εντάσσοντάς το στην τρέχουσα συγκυρία: μα καλά… εδώ ο κόσμος καίγεται με την οικονομική κρίση και τις συνέπειές της και εμείς θα ασχολούμαστε με τα ζητήματα της πόλης όταν άλλα προβλήματα είναι τόσο πιεστικά και άλλα ζητήματα τόσο φλέγοντα; Εμείς θα λέγαμε ότι ακριβώς στις συνθήκες κρίσης είναι που τα ζητήματα της πόλης έρχονται πιο επείγοντα στο προσκήνιο και η αντιμετώπισή τους πρέπει να είναι πιο άμεση. Αυτό συμβαίνει για μια σειρά από λόγους.
Από τη μεριά του κεφαλαίου, το ξεπέρασμα της κρίσης περνά αναγκαστικά μέσα από την περαιτέρω επίθεση στην πόλη, μέσα από την πιο εντατική αξιοποίησή της και από την εμπορευματοποίηση του χώρου της. Είναι γνωστό πως όταν βρίσκεται σε κρίση ψάχνει αγωνιωδώς νέους τομείς αξιοποίησης. Η ανοικοδόμηση, η δημιουργία και η αναδημιουργία των πόλεων δεν είναι βέβαια κάποιος νέος τομέας δραστηριοποίησης του κεφαλαίου. ίσα ίσα ισχύει το αντίθετο. Η επίθεση του κεφαλαίου θα είναι στην κατεύθυνση της πιο εντατικής αξιοποίησης του ήδη αποικιοποιημένου από αυτό χώρου καθώς και στην εμπορευματοποίηση του «ελεύθερου» χώρου, όπου και όπως μπορούμε να μιλάμε για ελεύθερο χώρο.
Από την άλλη, η πιθανότητα να υπάρξει κάποια σοβαρή κίνηση, από τα κάτω, ανταγωνιστική στην υπάρχουσα οργάνωση της κοινωνίας, πιθανότητα που καλλιεργείται από την ίδια την κρίση, οδηγεί σε προληπτικά κατασταλτική οργάνωση του χώρου των πόλεων. Η οχύρωση των πόλεων ενάντια στα κινήματα, αποτελεί βέβαια και αυτή μια διαρκή στρατηγική μέσα στον καπιταλισμό. Στις σημερινές συνθήκες, όμως, που η καταστολή είναι ίσως η μοναδική τακτική του κεφαλαίου για την ενσμάτωση του πληθυσμού στις καπιταλιστικές σχέσεις, η οχύρωση γενικεύεται. Οι άρχουσες τάξεις έχουν ήδη αντιληφθεί πως η πόλη είναι το πεδίο όπου θα διεξαχθούν οι κυριότερες μάχες της πάλης, αν αυτές γίνουν κάποτε και γι’ αυτό το οργανώνουν ανάλογα. Οι από κάτω πρέπει επίσης να αντιληφθούν πως η διεκδίκηση και η κατοχύρωση θέσεων μάχης είναι εξαιρετικά κρίσιμη. Και οι μάχες για τις οποίες μιλάμε εδώ δεν είναι κυρίως στρατιωτικού χαρακτήρα. Είναι κυρίως μάχες ενάντια στις καπιταλιστικές κοινωνικές σχέσεις.
Η υποτίμηση της και η αναδιάρθρωση του πλαισίου της εκμετάλλευσής της (περιστασιακή εργασία, υψηλή ανεργία, part time εργασία κλπ.) που επιβάλλεται γενικά και βίαια, πιθανώς θα γεννήσει στάσεις ζωής- τακτικές για την κάλυψη των αναγκών οι οποίες θα έρχονται σε σύγκρουση με την παρούσα χωρική οργάνωση και τον εμπορευματικό χαρακτήρα της πόλης. Η διεκδίκηση χώρων των πόλεων όπου θα υλοποιούνται αυτές οι στάσεις ζωής και όπου θα καλύπτονται οι ανάγκες είναι λογικό να μπουν στην ημερήσια διάταξη. Αυτά υπό την προϋπόθεση ότι η αντίδραση στη βίαιη επίθεση ενάντια στην εργασία δεν θα είναι η παραπέρα εξατομίκευση και το κλείσιμο στα σπίτια. Παραμένουμε από τους αισιόδοξους και εργαζόμαστε ώστε να μην είναι έτσι…
Τα διάφορα κινήματα της πόλης θα παίξουν σημαντικό ρόλο τόσο στην απελευθέρωση ζωτικού χώρου για την ανάπτυξη νέων κοινωνικών σχέσεων, όσο και στην εξασφάλιση ισχυρών θέσεων μάχης πρώτα για άμυνα και έπειτα για την αντεπίθεση ενάντια στην υπάρχουσα κοινωνική οργάνωση. Τέτοια κινήματα πόλης έχουν εμφανιστεί και εμφανίζονται όλο και πιο συχνά και στην Ελλάδα, αναπτύσσοντας δράση και διεκδικώντας την πόλη (με αποσπασματικό μέχρι τώρα τρόπο είναι η αλήθεια). Ταυτόχρονα όμως, ο λόγος γύρω από την πόλη και τα χωρικά φαινόμενα είναι περιορισμένος σε μεγάλο βαθμό σε ακαδημαϊκά πλαίσια, ή στην άλλη άκρη, εκφυλίζεται σε έναν επιφανειακό λόγο μέσα στις σελίδες των free press εφημερίδων. Ο ακαδημαϊκός λόγος παράγεται και αναπαράγεται ως επί το πλέιστον σε εξειδικευμένα συνέδρια, εργαστήρια αρχιτεκτονικής και πολεοδομικών σχολών και κυκλοφορεί ανάμεσα στις βιβλιοθήκες, τους πανεπιστημιακούς και τους φοιτητές που ασχολούνται με το ζήτημα.
Το κ ο μ π ρ ε σ έ ρ φιλοδοξεί στο να βοηθήσει ο λόγος και η θεωρητική κριτική να απεγκλωβιστούν από τα πλαίσια του ακαδημαϊσμού και να συναντηθούν με την πρακτική κριτική των κινημάτων η οποία προηγείται και ιστορικά και σε σπουδαιότητα από την πρώτη, χωρίς βέβαια να μπορεί να κάνει χωρίς αυτή. Πάνω σε αυτό το «χωρίς βέβαια» πατάει και η προσπάθεια αυτού του περιοδικού. Τα θέματα που θα μας απασχολήσουν, σε συνέπεια και με τα παραπάνω, κυρίως τίθενται ή έχουν τεθεί από τα ίδια τα κινήματα πόλης, πέρα από τις προτιμήσεις των συντακτών οι οποίες άλλωστε είναι και οι ίδιες επηρεασμένες από τα κινήματα αυτά. Έτσι, θεματικές όπως η πολιτική οικονομία, η επιτήρηση και η καταστολή ως τεχνικές της εξουσίας, το μεταναστευτικό, η φεμινιστική κριτική, κριτική της πολεοδομίας, το περιβάλλον και οι ελεύθεροι χώροι, στη συνάφειά τους με την πόλη και τον χώρο έχουν πρώτα αποτελέσει πεδία πρακτικής κριτικής των κινημάτων και για το λόγο αυτό θα αποτελέσουν και θεματικές του περιοδικού.
Τα κείμενα, εκτός από την έντυπη, θα κυκλοφορήσουν και σε ηλεκτρονική έκδοση μέσω του blog του περιοδικού. Εκεί η πρόσβαση στα κείμενα θα είναι ελεύθερη και θα υπάρχει και δυνατότητα σχολιασμού και παρέμβασης. Το αντίτιμο της έντυπης έκδοσης θα καλύπτει αποκλειστικά τα έξοδα για την παραγωγή της και πιστεύουμε ότι οι αναγνώστες θα δουν με κατανόηση και αλληλεγγύη την επιλογή της εκδοτικής ομάδας να ζητήσει την οικονομική συνδρομή τους στην προσπάθεια. Είναι άλλωστε αρκετά δύσκολο για μια ομάδα που αποτελείται από χαμηλά αμειβόμενους μισθωτούς, άνεργες, περιστασιακά εργαζόμενες και φοιτητές να επωμιστούν το κόστος της αμειβόμενους.
Οποιοδήποτε feedback είναι ευπρόσδεκτο και επιθυμητό.
Καλή περιπλάνηση στο κομπρεσέρ και στις πόλεις!