Κατεβάστε το pdf
Μιλώντας για την παραγωγή του χώρου στη Σοβιετική Ένωση (ΣΕ) και μάλιστα σε εκρηκτικές περιόδους, ερχόμαστε μπροστά σε μία διπλή κίνηση: από τη μια μεριά πρόκειται για αλλαγές στον τρόπο σύλληψης του χώρου, στην γέννηση δηλαδή νέων στοχασμών και χωρικών εννοιών της ανθρώπινης σκέψης. Από την άλλη μεριά πρόκειται για μία αλλαγή της χωρικής πραγματικότητας, δηλαδή του δομημένου περιβάλλοντος. Αυτή η διπλή πορεία βέβαια δεν είναι πάντα παράλληλη, λίγο πριν την Επανάσταση μάλιστα, ήταν κοινός τόπος της πρωτοπορίας ότι δεν μπορούσε να αναπνεύσει σε μια βαθιά ασυμφωνία του στοχασμού με την πραγματικότητα. Αν όμως η δόμηση των πόλεων και των εκτάσεων της ΣΕ με βάση τη σκέψη της πρωτοπορίας ήταν κάτι που εκ των πραγμάτων δεν μπορούσε να υλοποιηθεί πριν το 1917, η σύλληψη νέων χωρικών εννοιών ήταν κάτι που έχει την αφετηρία της πολύ πιο πριν, στο 19ο αιώνα. Από εδώ λοιπόν θα ξεκινήσουμε την ανάγνωση μας, για να ακολουθήσουμε την ίδια την πορεία γέννησης των ιδεών, της μετατροπής τους σε υλική δύναμη και, τελικά, της πραγμάτωσης τους. Πριν όμως μελετήσουμε την πορεία των πρόδρομων της ρώσικης σκέψης, θα επιμείνουμε λίγο ακόμα στο σχήμα της διπλής κίνησης που θέσαμε παραπάνω. Αν είπαμε ότι εδώ υπάρχει ένας μετασχηματισμός της συνείδησης και ένας της πραγματικότητας, αυτό δεν σημαίνει ότι αυτοί τέμνονται σε κάποια αφηρημένη στιγμή. Αντίθετα. είναι η κοινωνική πράξη, δηλαδή η επαναστατική κοινωνική αλλαγή η οποία απελευθέρωσε τις πιο ριζοσπαστικές προσεγγίσεις για το χώρο: μόνο αυτή δημιούργησε έναν βιωμένο χώρο, δια μέσω της κίνησης των ανθρώπων να κατανοήσουν τον κόσμο και σε αυτή τη βάση να τον αλλάξουν ιστορικά. Αλλά ας αρχίσουμε με όσους και όσες προετοίμασαν αυτή την παραγωγή.