“…τι άλλο περιέχει η ιστορία εκτός από επαίνους για τη Ρώμη;”
Κι εμείς από την άλλη[…] αναρωτιόμαστε:
“Τι άλλο περιέχει η ιστορία εκτός από το κάλεσμα
ή το φόβο της επανάστασης;”
Ο 20ος αιώνας είναι σίγουρα η περίοδος κατά την οποία η συνεχής προσπάθεια του Κεφαλαίου να κυριαρχήσει σε ολόκληρη την επιφάνεια του πλανήτη, ολοκληρώθηκε. Στις αρχές του 21ου αιώνα, πλέον, δεν μπορεί κάποιος να εντοπίσει περιοχές του κόσμου όπου οι κεφαλαιοκρατικές σχέσεις παραγωγής να μην είναι κυρίαρχες και να μην έχουν είτε εξαφανίσει, είτε περιθωριοποιήσει, είτε ενσωματώσει λειτουργικά παλιότερους τρόπους παραγωγής.
Ιστορικά, η διαδικασία αποικιοποίησης του πλανήτη από το Κεφάλαιο συνοδεύτηκε από την γενίκευση της μορφής του έθνους-κράτους. Ήδη από τις πρώτες αστικές επαναστάσεις, το έθνος-κράτος αποδείχθηκε η πιο αποτελεσματική μορφή τόσο για τη δημιουργία μιας εσωτερικής αγοράς, όσο και για την προλεταριοποίηση της εργατικής δύναμης σε έναν ορισμένο γεωγραφικό χώρο, την επικράτειά του.
Μέσα από διαδικασίες απίστευτης βίας τους τελευταίους τέσσερις αιώνες, όλος ο παγκόσμιος χώρος κυριαρχήθηκε από το Κεφάλαιο και χωρίστηκε σε εθνικά κράτη. Το ίδιο και οι πληθυσμοί. Το έθνος-κράτος υπήρξε το πιο πρόσφορο «εργαλείο» για την κυριαρχία της αστικής τάξης επί της εργατικής δύναμης στο εσωτερικό και τον επεκτατισμό της κυριαρχίας της στο εξωτερικό. Από κατασκευής, λοιπόν, το εθνικό καπιταλιστικό κράτος διατρέχεται από μια εσωτερική αντίθεση και περιορίζεται από ένα εξωτερικό όριο. Έχει μονίμως λανθάνοντα δύο μέτωπα, ένα απέναντι στις εκμεταλλευόμενες τάξεις στο εσωτερικό και ένα απέναντι στα γειτονικά κράτη που όντας και αυτά επεκτατικά περιορίζουν την επέκταση της κυριαρχίας του και ταυτόχρονα το απειλούν.
Τα δύο αυτά λανθάνοντα μέτωπα, γίνονται απολύτως πραγματικά σε περιόδους που κινδυνεύει η ομαλή αναπαραγωγή των σχέσεων εκμετάλλευσης και εξουσίας στο εσωτερικό. Η όξυνση των εσωτερικών αντιθέσεων έχει ως αποτέλεσμα είτε το ένα, είτε το άλλο ή και τα δύο μέτωπα να πάρουν φωτιά. Είναι η περίοδος που ξεσπάει πόλεμος, είτε ταξικός όταν το μέτωπο που αναφλέγεται είναι το εσωτερικό, είτε εθνικός όταν αφορά προσπάθεια επέκτασης της κυριαρχίας στο εξωτερικό. Για κάθε ένα από αυτά τα δύο είδη πολέμου, το κάθε κράτος έχτισε δύο ένοπλους μηχανισμούς με λίγο-πολύ ξεκάθαρα και διαφορετικά πεδία δράσης για τον καθένα. Για το εσωτερικό μέτωπο την αστυνομία, για το εξωτερικό τον στρατό.
Η δράση της αστυνομίας στο εσωτερικό μέτωπο είναι, θα έλεγε κάποιος, συνδεδεμένη με την ειρηνική περίοδο ενός κράτους, την περίοδο κατά την οποία δεν βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση. Ακολουθώντας, όμως, την αντιστροφή του Φουκώ στον διάσημο αφορισμό του Clausewitz, δεν θα ήταν πιο σωστό να πούμε ότι η «πολιτική είναι η συνέχιση του πολέμου με άλλα μέσα»; Ότι, «στο πλαίσιο αυτής της “πολιτικής ειρήνης”, οι πολιτικοί αγώνες, οι συγκρούσεις όσον αφορά την εξουσία, με την εξουσία, για την εξουσία, οι μεταβολές στους συσχετισμούς δυνάμεων – η ενδυνάμωση της μιας πλευράς, οι ανατροπές, κλπ.- όλα αυτά θα πρέπει να ερμηνεύονται μέσα σε ένα πολιτικό σύστημα ως συνέχιση του πολέμου»; Με άλλα λόγια ότι και στην ειρηνική περίοδο συνεχίζει να υφίσταται μια σχέση επιβολής του Κεφαλαίου και του Κράτους απέναντι στον εσωτερικό ταξικό εχθρό αλλά και σε οποιονδήποτε άλλο επιβουλεύεται την αναπαραγωγή της αστικής κυριαρχίας;