Μισό αιώνα μετά την κυκλοφορία της Κοινωνίας του Θεάματος και ο κόσμος της αυτονομημένης εικόνας έχει πάρει πλέον διαστάσεις, που ούτε και η πιο οραματική ελιτίστικη πρωτοπορία δεν θα μπορούσε να φανταστεί. Η εικόνα σ’ όλες της τις μορφές, με την ψηφιακή να μεσουρανεί σ’ αυτόν τον γαλαξία των ειδώλων, φαντάζει για πολλούς ως το αδιαφιλονίκητο σύμβολο της εποχής μας, κι όπως κάθε κυρίαρχο σύμβολο, ως ένα απ’ τα ισχυρότερα όπλα στα χέρια του εξουσιαστικού πλέγματος.
Κι όμως, στον αντεστραμμένο τούτο κόσμο, τα τελευταία χρόνια όλο και πιο πολλές εικόνες γλιστράνε απ’ τα χέρια της κυριαρχίας και γίνονται σύμβολα αγώνων που στρέφονται εναντίον της. Η εξέγερση που ξέσπασε στην Αμερική μετά τη δολοφονία του George Floyd από μπάτσους στις 25 Μαΐου 2020, είναι το πιο πρόσφατο και βροντερό παράδειγμα. Το κείμενο που ακολουθεί θέλει να εστιάσει σ’ αυτήν ακριβώς τη διαδικασία κατά την οποία μια εικόνα ξεφεύγει απ’ το χάος των εικόνων που πλημμυρίζουν τις σύγχρονες δυτικές ή δυτικοποιημένες κοινωνίες κι εξυψώνεται στη θέση του συμβόλου. Ενός συμβόλου που έχει την ικανότητα να συμπυκνώνει μορφές καταπίεσης και στυγνότητας της σύγχρονης νεκρο-πολιτικής, αλλά και μορφές αντίστασης των καταπιεσμένων και εν τέλει ηττημένων, μέσα από ένα βλέμμα, μία κίνηση, μία λέξη. Ενός συμβόλου που διαπερνά τον κόσμο της αναπαράστασης κι απλώνει τις ρίζες του στον βιωμένο κόσμο, προκαλώντας ρήγματα στο μπετό της απάθειας που τον έχει καταπλακώσει, παρακινώντας πολλούς και πολλές, αν και σίγουρα όχι όλους και όλες, να εναντιωθούν έμπρακτα σ’ αυτά που τις καταπιέζουν.
Ελπίζουμε οι παρακάτω σκέψεις να συνεισφέρουν σ’ έναν εγχώριο κινηματικό προβληματισμό γύρω απ’ τη χρήση των εικόνων αλλά και γενικότερα των σύγχρονων συμβόλων της αντίστασης. Έναν προβληματισμό που γίνεται ακόμα πιο επιτακτικός μετά την ανακοίνωση Χρυσοχοΐδη τον Ιούλιο του 2020 για τον εξοπλισμό των ΜΑΤ με μία κάμερα σε κάθε διμοιρία για την καταγραφή των διαδηλώσεων, κάτι που αναμένεται να εντείνει τη σύγχρονη «εικονομαχία» και στον τόπο μας.